12 Na Zakupy

Na zakupy!

Bogactwo kulturowe Meksyku znajduje swoje odzwierciedlenie w mnogości i różnorodność wyrobów rękodzielniczych, które łączą ze sobą prekolumbijskie materiały z importowanymi technikami i na odwrót. Obok wyrobów sztuki ludowej charakterystycznej dla danego regionu, w każdym większym mieście centra handlowe obfitują w przedmioty codziennego użytku oraz luksusu, pojawiające się tu często równocześnie z nowymi modami w USA. Każdy, nawet najbardziej wybredny amator nietuzinkowych pamiątek z podróży, znajdzie tu coś dla siebie.

Klasyczny zakup w Meksyku to sombrero. Wykonane z liści palmy, plażowe, plecione ze słomy bądź ze sztucznych włókien czy też kowbojskie ze skóry, różnią się rozmiarem, wykonaniem i ceną. Turystycznie najbardziej popularne pozostają obszyte aksamitem i zdobione cekinami wielkie sombrera, które jednak bardziej nadają się do zdjęć, niż do noszenia. Kapelusz jest jak but, bo do noszenia warto kupować tylko ten, który idealnie pasuje rozmiarowo, zaś kontrast cen jest ogromny: sombrera potrafią kosztować od 3 USD do 150 USD. Podobnie jest z innymi klasycznymi prezentami. Hamak, na którym odpoczywają i sypiają Meksykanie w wielu regionach kraju, potrafi kosztować od 20 USD do 200 USD. Coraz rzadziej spotyka się hamaki z oryginalnego jukatańskiego sizalu, coraz częściej z bawełny bądź z włókien sztucznych. Są hamaki małe, jednoosobowe i dwuosobowe, ale także ogromne wieloosobowe, na których leży się w poprzek. O wygodzie w leżeniu decyduje poza rozmiarem przede wszystkim wykonanie. Czym rzadsze oczka, bądź nici wiązane ze sobą, tym trudniej o długotrwały komfort. Jeśli hamak ma służyć do sjesty lub spania, wtedy warto zainwestować i zapłacić więcej za gęsto tkany, najlepiej z bawełny crochet.

Dodatkowo na ulicznych straganach, targach i rynkach mercado de artesania, spotka się różnych rozmiarów kolorowo tkane koce zwane sarape, jeśli nie posiadają otworu na głowę, lub jorongo, kiedy upodabniają się do peruwiańskich poncho. Gliniane naczynia są obecne praktycznie we wszystkich regionach kraju, w pośród nich szczególne miejsce zajmują z jednej strony ozdobne wyroby z czarnej gliny z Oaxaca, a z drugiej strony imponująca trwałością i ręcznie malowana, wypalana w bardzo wysokich temperaturach ceramika talavera z Puebla. Drewniane maski zwierząt, bogów, diabłów czy aniołów, z otworami na oczy, mają szczególną wartość kiedy były wcześniej wykorzystane w lokalnych ceremoniach, nie należy więc się dziwić, ze mają wygląd używanych, czy wręcz postarzałych. Na wybrzeżu dominować będą wyroby ze skorup kokosa, z rzeźbionych muszli i z czarnego koralu.

Ludową kreatywność, zbliżoną często do art naif, da się spotkać na każdym kroku: tkane ręcznie stroje, malowane ręcznie figurki zwierząt z drewna, aniołki z liści kukurydzy, potwory i smoki alebrijes wykonane z papier mache, wytłaczane z aluminium krzyże, trupie czaszki z cukru bądź czekolady, obrazy malowane z piasku morskiego, kalendarze na papierze amate, szkatułki z laki, ozdabiane piórami okrągłe siatki wyłapujące złe sny, tkane i ozdabiane koralikami chakira religijne wizje indian i, w końcu, tradycyjne zabawki dla dzieci, zdobione barokowo meble, ceramiczne umywalki czy otoczone wyszukaną ramą lustra.

Wśród minerałów popularne w całym środkowym Meksyku są wyroby ze srebra, którego Meksyk jest światowym eksporterem. W stanie Michoacan na północy spotkać można wszystko od talerzy, po części mebli, wykonane z miedzi. Kopalniany bursztyn, turkus, ametyst, malachit, lazuryt czy masa perłowa pojawią się jako rzeźby lub, częściej, dopełniające inne wyroby inkrustacje.

Dwa kamienie są od starożytności uważane za szczególne w Meksyku. Czarne szkliwo wulkaniczne, obsydian, święty kamień Azteków, był podstawą wyrobu grotów do strzał i ostrzy noży, ale również rytualnych naczyń, figur i masek. Podobnie zielony jadeit, symbol odradzającej się natury i święty kamień Majów, posiadał przede wszystkim ceremonialne znaczenie. Mistrzowskie wykonanie, szczególnie kiedy są to repliki oryginalnych wyrobów, ma większy wpływ na cenę niż sam materiał. Przy zakupach można się targować, szczególnie płacąc gotówką. Jednak gdy cena spada zbyt nisko warto przyjrzeć się zakupowi, bo zdarza się niestety wymuszone chęcią sprzedaży podrabianie materiałów.