- MEKSYK - PRZEWODNIK DLA ZORGANIZOWANYCH.
Info Praktyczne
Wiadomości o Kraju
- 01 Kalejdoskop
- 02 Historia
- 03 Geografia
- 04 Flora
- 05 Fauna
- 06 Społeczeństwo
- 07 Znani Ludzie
- 08 Zwyczaje
- 09 Religia
- 10 Kuchnia
- 11 Słodycze i Trunki
- 12 Na Zakupy
- 13 Kalendarz Świąt
- 14 Mini Rozmówki Meksykańskie
- 15 Samochodem po Meksyku
- 16 Jeśli lubisz nurkować
- 17 Przygoda w Meksyku
- 18 Dla Dzieci
Regiony Meksyku
- 01 MIASTO MEKSYK
- 02 PŁASKOWYŻ CENTRALNY
- 03 EL BAJÍO
- 04 ZACHODNIE WYBRZEŻE
- 05 WSCHODNIE WYBRZEŻE
- 06 PÓŁNOCNY MEKSYK
- 07 MEKSYKAŃSKA KALIFORNIA
- 08 OAXACA
- 09 TABASCO I CHIAPAS
- 10 PÓŁWYSEP JUKATAN
- 11 MORZE KARAIBSKIE i RIVIERA MAYA
Przydatne Informacje
- Bezpieczeństwo. Ubezpieczenia.
- Pieniądze, bankomaty, telefony
- Komunikacja miejska i pozamiejska.
- Niepełnosprawni. Poczta. Godziny Pracy.
- Muzea. Strefy Archeologiczne.
- Biznes w Meksyku
- Placówki Dyplomatyczne
Ameryka Środkowa
14 Mini Rozmówki Meksykańskie
Powiedz to po hiszpańsku
Współcześni Indianie są dwujęzyczni, posługują się mową swoich przodków oraz hiszpańskim, ale około 4 miliony Indian nie rozmawia już w języku swoich przodków, lecz wyłącznie po hiszpańsku.
Najczęściej używane języki prehiszpańskie to: náhuatl i maya (ok. 3 mln), zapoteco(ok. 700 tys.), mixteco (ok. 700 tys.), otomí (ok. 560 tys.), a także m.in. tzeltal, tzotzil, totonaco, mazateco, chol, huasteco, purépecha, tarahumara, tojolabal, chontal, huichol, cora, yaqui, chichimeca, matlatzinca, seri, quiché, cakchiquel, lacandon i inne.
Istnieje ponad sto dialektów związanych z tymi językami. Żywa obecność indiańskich języków w Meksyku powoduje, że w meksykańskiej wersji języka hiszpańskiego jest wiele potocznych słów oraz zwrotów indiańskich, które przyjęły się i są obecne w codziennym porozumiewaniu się Meksykanów. Przyjaciela, zamiast potocznym amigo, częściej nazwie się cuate; rynek to rzadziej mercado, a częściej tianguis; zdenerwowanie wyrazi się słowem, które nie istnieje w żadnym innym kraju hiszpańskojęzycznym – chinga. Niektóre słowa prehiszpańskie wyszły poza granice Meksyku i przyjęły się w innych językach, np. pochodzące stąd: tomatl (pomidor), chocolatl (kakao), peyotl (pejot, rodzaj halucynogennego kaktusa), dzonot (cenota, naturalna wapienna studnia wypełniona krystaliczną wodą).
Charakterystyczne dla języków indiańskich zdrobnienia i wtrącanie form grzecznościowych są również obecne w sposobie porozumiewania się ludności nieindiańskiej w Meksyku znacznie bardziej, niż w innych krajach hiszpańskojęzycznych. Zamiast powiedzieć ahora (teraz), Meksykanin powie ahorita; zamiast chico (małe) – chiquito, zamiast adelante (z przodu) – adelantito etc. Prosząc, zawsze pojawi się zwrot por favor; przepraszając perdon, disculpa lub con permiso; dziękując – gracias, nawet jeśli w naszym odczuciu nie bardzo jest o co prosić, za co przepraszać lub dziękować.
Oprócz słów, w kontaktach z Meksykanami można dostrzec wiele pozostałości prehiszpańskich w języku, sposobie myślenia i wzorcach zachowania. Poza językiem mówionym, w potocznych kontaktach Meksykanie używają nie zwykle bogatego, spontanicznego i ekspresyjnego języka mimiki twarzy oraz języka gestów, którymi da się wyrazić bardzo wiele reakcji i z których da się przekazać i odczytać częściej bardziej precyzyjnie niż za pomocą słów. Nie znając języka mówionego, wyłącznie za pomocą mimiki i gestów, w większości przypadków można się w Meksyku świetnie porozumieć. Trzeba też uważać na własną mimikę i gesty, gdyż Meksykanie z intuicyjnym wyczuciem i doskonałą precyzją odczytają u nas nawet to, co nie zawsze chcemy „głośno” powiedzieć.
Rozmówki praktyczne
Saludos– Powitania i pożegnania
hola/buenos días/buenas tardes/buenas noches – cześć/dzień dobry/dobry wieczór
comoestás/muybien/más o menos – jak się masz/bardzo dobrze/tak sobie
hasta luego/ hasta la vista / hasta mañana– na razie/do widzenia/do jutra
ciao/besos/adios– cześć/buziaki/żegnaj
Comer y tomar– Jedzenie i picie
desayuno/lunch, almuerzo, comida/cena – śniadanie/obiad/kolacja
jugo de naranja/toronja/piña/manzana– sok pomarańczowy/grejfrutowy/ananasowy/jabłkowy
fruta/cereales/pancakes/pan dulce – owoce/płatki zbożowe/naleśniki/słodkie pieczywo
huevos al gusto: revueltos/fritos/con jamón/tocino – jajka do wyboru: jajecznica/smażone/z szynką/z boczkiem
leche/queso/crema/mantequilla– mleko/ser/śmietana/masło
entremes/ensalada/sopa/plato fuerte/postre– przystawka/sałatka/zupa/drugie danie/deser
chicharrón/aguacate/guacamole – świnska skóra/awocado/sos awocado
ensalada mixta/ensalada rusa/ensalada de fruta–sałatka ze świeżych warzyw/sałatka warzywna/sałatka owocowa
sopa azteca/caldo tlalpeño/crema de espinaca–zupa tortillowa/rosół na ostro/krem szpinakowy
pollo/pescado/carne de puerco/carne de res – kurczak/ryba/wieprzowina/wołowina
flan/arroz con leche/crepas con cajeta– budyń/ryż z mlekiem/naleśniki w sosie karmelowym
guarnición/salsa/sal/pimienta – przybranie/sos/sól/pieprz
burritos/club sandwich /torta– placki pszenne z nadzieniem/sandwich z frytkami/kanapka
tacosdorados/flautas– smażone placki kukurydziane z nadzieniem
agua/agua de sabor/agua hervida/café/té negro– woda/rozcieńczony sok/wrzątek/kawa/herbata
cerveza/vodka/tequila/mezcal/licor/vino/limón– piwo/wódka/tequila/mezcal/likier/wino/cytryna
cuchillo/tenedor/cuchara/cucharita – nóż/widelec/łyżka/łyżeczka
servilleta/taza/vaso/copa/caballito – serwetka/filiżanka/szklanka/kieliszek/kieliszek do tequil
En el hotel, en el aeropuerto – W hotelu, na lotnisku
bar/restaurante/alberca/recepción/lobby – bar/restauracja/basen/recepcja/lobby
habitación/aire acondicionado/ventilador/cama – pokój/klimatyzacja/wentylator/łóżko
llave/televisión/teléfono/cafetera/plancha – klucz/telewizor/telefon/ekspres do kawy/żelazko
baño/toalla/secadora – łazienka/ręcznik/suszarka
bell boy/mesero/camarista/gerente – boy hotelowy/kelner/pokojówka/kierownik
calentador de agua/enchufe de corriente – grzałka/gniazdko
operador/chofer/guía/tour lider/maestro – kierowca/przewodnik/pilot/mistrz
frontera/migración/boleto/pasaporte– granica/przejście graniczne/bilet/paszport
equipaje/maletero/casa de cambio/ladrón – bagaż/bagażowy/kantor/złodziej
Palabras de cortesía– Zwroty grzecznościowe
con permiso/perdón/disculpa/por favor – za pozwoleniem/przepraszam/proszę wybaczyć/proszę
gracias/ de nada – dziękuję/nie ma za co
señorita/señor,–a/usted/joven– panienka/pan, pani/pan, pani/młodzieniec (do kelnera)
puedo/podría– czy mógłbym, mogłabym
quiero/quisiera/me gustaría– chcę/chciałbym, chciałabym
queridoamigo/estimadoseñor– drogi przyjacielu/szanowny panie
Plática– Rozmowa
me llamo/soy de Polonia/soy buena onda – nazywam się/jestem z Polski/jestem sympatyczny
estoyfeliz/contento/triste/enojado – jestem szczęśliwy/zadowolony/smutny/zdenerwowany
cuál es tu nombre/apellido/dirección/teléfono – jakie jest twoje imię/nazwisko/adres/telefon
mujer bonita/hombre guapo – piękna kobieta/przystojny mężczyzna
me caes bien/me gustas/te quiero – lubię cię/podobasz mi się/kocham cię
si/no/qué/por qué/dónde/cuándo/quién/cómo– tak/nie/co/dlaczego/gdzie/kiedy/kto/jak
qué es esto/no entiendo/claro/por supuesto– co to jest/nie rozumiem/jasne/oczywiście
yo/tú/él/ella/usted/nosotros/ustedes/ellos– ja/ty/on/ona/pan, pani/my/wy – państwo/oni
bien/mal/bueno/malo– dobrze/źle/dobra/zła
flaco/gordo/alto/bajo/chico/grande/loco– chudy/gruby/wysoki/niski/mały/duży/szalony
amigo,–a/hijo,–a/hermano,–a/ – przyjaciel/syn, córka/brat, siostra
madre/padre/abuelo,–a/tío,–a – matka/ojciec/dziadek, babcia/wujek, ciocia
quiero ir a la Zona Rosa/quiero invitar – chcę pojść do Zona Rosa/chcę zaprosić
bonito día/llueve/hace calor/hace frío – ładny dzień/pada deszcz/jest ciepło/zimno
buen tiempo/mal tiempo/lindo/feo – ładna pogoda/brzydka pogoda/ładny/brzydki
Orientación – Poruszanie się
donde está el hotel/el restaurante/el museo – gdzie jest hotel/restauracja/muzeum
que tan lejos del hotel/como ir – jak daleko od hotelu/jak dojść, dojechać
cerca/lejos/por aquí/por allá – blisko/daleko/tu/tam
donde están los baňos/sanitarios/damas/caballeros– gdzie jest łazienka/toaleta/panie/panowie
derecho/a la derecha/a la izquierda – prosto/w prawo/w lewo
calle/avenida/esquina/cuadra/monumento – ulica/aleja/róg/przecznica/pomnik
curva/curvapeligrosa/poli– zakręt/niebezpieczny zakręt/policjant
carro/camión/autobús/metro/taxi/avión– samochód/autobus/autokar/metro/taxi/samolot
que hora es/es la una/son las ocho – która godzina/pierwsza/ósma
quedía es/semana/mes/año– jaki dziś dzień/tydzień/miesiąc/rok
lunes/martes/miércoles/jueves/viernes/sábado/domingo – dni tygodnia, poniedziałek/niedziela
ayer/hoy/mañana/ahora/siempre/nunca– wczoraj/dzisiaj/jutro/teraz/zawsze/nigdy
sol/luna/estrella– słońce/księżyc/gwiazda
Compras– Zakupy
tienda/mercado/supermercado/almacén/ – sklep/rynek/supermarket/dom towarowy/centrum handlowe
cuanto cuesta/muy caro/más barato – ile kosztuje/bardzo drogo/taniej (jeszcze taniej)
mucho/poco/no tengo dinero– dużo/mało/nie mam pieniędzy
zapatos/ropa/regalos/artesanía– buty/ubranie/prezenty/rękodzieło
comprar lentes/rollo/tarjeta telefónica/aspirina – kupić okulary/film/kartę telefoniczną/aspirynę
pagar con tarjeta/con efectivo – płacić kartą/gotówką
uno/dos/tres/cuatro/cinco/seis/siete/ocho/nueve/diez/once/doce – liczebniki 1/12
trece/catorce/quince/dieciseis/diecisiete/dieciocho/diecinueve/veinte – 13/20
veintiuno/treinta/cuarenta/cincuenta/sesenta/setenta/ochenta/noventa – 21/30/90
cien/ciento diez/doscientos/trescientos/cuatrocientos/quinientos – 100/110/200/300/400/500
seiscientos/setecientos/ochocientos/novecientos/mil – 600/700/800/900/1000
Salud – Zdrowie
qué pasa/no pasa nada/que tienes/no tengo nada – co się dzieje/nic/co ci dolega/nic mi nie dolega
me sientomal/estoybien – czuję się źle/czuję się dobrze
dolor/me duele/me duele aquí – ból/boli mnie/boli mnie tutaj
cabeza/diente/ojo/garganta/estómago/corazón– głowa/ząb/oko/gardło/brzuch/serce
cansado/estoy mareado/tengo frío/tengo calor– zmęczony/mam zawroty głowy/jest mi zimno/ciepło
auxilio/socorro/hospital/farmacia/médico– pomoc/pomocy/szpital/apteka/lekarz
tengo: diarrea/fiebre/ganas de vomitar – mam: rozwolnienie/gorączkę/ochotę wymiotować
iglesia/templo/cura/sacerdote/Dios – kościół/świątynia/ksiądz/kapłan/Bóg
Todo bien – Kiedy wszystko jest jak należy
que bueno/que padre/que buena onda/que rico – dobrze/świetnie/sympatycznie/smacznie
está estupendo/perfecto/tremendo/chingón – wspaniale/doskonale/niesamowicie/zajebiście
eres un amor/que lindo/felicidades – jesteś cudowny/jak miło/gratulacje
espectacular/maravilloso/está de lujo – rewelacja/cudownie/super
Algo mal – A gdy coś nie jest tak jak powinno:
problema/no estoy de acuerdo/no puede ser – problem/nie zgadzam się/nie może być
mala onda/que poca madre/que desmadre/puta – niesympatyczny/chamówa/rozpierducha/kurwa
pendejo/chinga/chinga tu madre/joder/al carajo – dupek/cholera/kurwa twoja mać/jebać/do chuja
eres un animal/una bestia/cabrón/pinche puto– jesteś zwierzę/bestia/łajdak/pieprzona ciota