07 Znani Ludzie

Znani ludzie

Słynni ludzie posiadają specjalny społeczny status. Nie każdy chciałby żyć tak jak oni, ale wszyscy chętnie korzystają z ich blasku. Nie inaczej bywało i jest w Meksyku.

W historii Meksyku wiele postaci odcisnęło swoje piętno nie tylko na swoim kraju, ale również na losach całego kontynentu. Nie wszyscy posiadają dziś z tego powodu pomniki. Takim przykładem może być Hernan Kortez, największy konkwistador wszechczasów, który umarł w biedzie i zapomnieniu w Sewilli. Podobnie Moctezuma II, dziewiąty władca Azteków, ukamienowany przez swoich rodaków za bierność w walce z Hiszpanami, skazany został na publiczne zapomnienie. Malinche, indiańska kochanka i tłumaczka Korteza, to dziś symbol zdrady i preferowania obcego przed tym, co własne. Inaczej Cuitlahuac, który poprowadził poprzedzający masakrę Smutnej Nocy atak na Hiszpanów i Cuauhtemoc, ostatni władca imperium mexica, wspominani dziś na każdym kroku jako bohaterowie walk o suwerenność narodu.

Dwóch księży, Miguel Hidalgo i Jose Maria Morelos, stało na czele sił zbrojnych podczas wojen, którym Meksyk zawdzięcza niepodległość. Obydwaj zostali najpierw ekskomunikowani, a później straceni przed plutonem egzekucyjnym. Z kolei dwóch polityków, którzy walczyli po tej samej stronie przeciwko francuskiej inwazji w 1862 r., zostało później prezydentami. Indianin, Benito Juarez, wspominany jest jako najwybitniejszy prezydent Meksyku, gdy tymczasem gen. Porfirio Diaz, nosi piętno dyktatora.

Dwóch najsłynniejszych meksykańskich rewolucjonistów zostało zamordowanych w zdradzieckich pułapkach. Emiliano Zapata stał się po śmierci symbolem meksykańskiego ruchu chłopskiego, podczas gdy Pancho Villa, został pośmiertnie zdekapitowany, a jego głowa wywieziona za nagrodą do USA. Ostatni żyjący rewolucjonista, przywódca ruchu zapatystów w utopijnej walce o prawa Indian, Subcomandante Marcos, do dziś mieszka w stanie Chiapas. Dwóch w końcu najbogatszych ludzi swych epok. Jose de la Borda, właściciel legendarnych żył srebra w czasach kolonialnych, pomagał Karolowi III, fundując statki królewskiej Armady w wojnie z Anglią. Carlos Slim, najbogatszy człowiek świata początków XXI w., jest dziś z pewnością najbardziej wpływowym biznesmenem Meksyku. 

Meksyk znany jest w świecie ze swojej sztuki. W czasach kolonialnych wybitne dzieła tworzyli malarze, m.in. Miguel Cabrera, który ponad połowę swego dorobku poświęcił Matce Boskiej z Guadalupe czy Cristobal de Villalpando, twórca dzieł wyłącznie o tematyce sakralnej. To jednak sięgające tradycjami do czasów prehiszpańskich malowidła naścienne, murale, są najbardziej znanym przykładem meksykańskiego malarstwa. Najsłynniejszym muralistą jest bez wątpienia Diego Rivera, którego dzieła z nutą lewicujących poglądów spotkać można w wielu publicznych gmachach Meksyku, m.in. w Pałacu Narodowym. Frida Kahlo, dwukrotnie żona Diego, z uwagi na problemy zdrowotne malowała głównie na leżąco, a stworzony przez nią styl łączący przeżycia wewnętrzne z elementami sztuki ludowej zapewnił jej sławę najwybitniejszej malarki na świecie.

Podróżując po Meksyku łatwo natknąć się na dzieła wybitnych meksykańskich architektów. Trzy tak odmienne budowle jak Stadion Azteków, Muzeum Antropologiczne i Bazylika Guadalupe połączył wspólnymi cechami funkcjonalnego rozmachu Pedro Ramirez Vasquez. Luis Barragan, którego dom w Mexico City znajduje się na liście zabytków Unesco, stworzył w drugiej połowie XX w., zdumiewającą prostotą, syntezę sztuki europejskiej z tradycyjną architekturą meksykańską.

Sięgająca ponad dwóch tysięcy lat meksykańska literatura posiada swoje inspiracje w starożytności. Nezahualcoyotl, władca Texcoco, mędrzec, poeta i filozof pozostaje inspiracją świeckiej i religijnej liryki współczesnej. Nazywana “dziesiątą muzą“ Sor Juana Ines de la Cruz, najwybitniejsza poetka języka hiszpańskiego czasów kolonialnych, sprzedała swoją bibliotekę i porzuciła pisanie, by opiekować się chorymi zakonnicami. W XX w. przy okazji boomu literatury latynoamerykańskiej sławę zdobył Carlos Fuentes, przede wszystkim opowiadaniem “Aura”, Elena Poniatowska i Juan Rulfo, autor uznanej za najwybitniejszą powieść meksykańską “Pedro Paramo”. Książką, która najlepiej opowiada o charakterze Meksyku jest prawdopodobnie “Labirynt samotności”, noblisty Octavio Paza.

Meksykański film przeżywa w ostatnich latach doskonały okres. Salma Hayek zdobyła sławę m.in. w “Desperado” i “Frida”, a Gael Garcia, najczęściej nagradzany aktor młodego pokolenia, znany jest z mistrzowskich ról w świetnie oddających meksykańskie klimaty filmach “Amores Perros” czy “I twoją matkę też”. Carlos Santana wprowadził do muzyki wyjątkowe brzmienie gitary.Tymczasem w sporcie najczęściej rozpoznawany na świecie pozostaje król strzelców hiszpańskiej ligi, trzykrotny mundialista Meksyku, Hugo Sanchez.